Yarıyıl tatili, çocukların ve gençlerin kitapla olan ‘zorunlu’ ilişkisini anlamak ve sonlandırmak için de önemli bir fırsat. Ödev olduğu için değil keşfetmek ve özgürleşmek için
okuma vakti geldi de geçiyor. Çocukların kitap ile mesafeli ilişkilerinin sebebini çocukların okuma eğilimlerini anlattığı ‘Eyvah Kitap!’ın yazarı, Günışığı Kitaplığı Genel Yayın Yönetmeni Mine Soysal ile konuştuk.
Kitap esrarengiz bir oyun bahçesi: Temel eğitimimiz, kitap okumanın insana muhteşem özgürlük alanları yaratabildiğini anlatmaktan çok uzak. Kitapları yaşamı anlama, anlamlandırma kaynaklarından biri olarak kullanmayı başaramayan, okuma eylemini içselleştirememiş bir toplumda yaşıyoruz. Kitapları keşfedilmeyi bekleyen esrarengiz bir oyun bahçesi olarak değil de, eğitimin didaktik beklentilerini karşılaması umulan yararcı bir zorunlu ödev mantığı ve yaklaşımıyla sunuyoruz çocuğa. Oysa kitap okumak, hem büyükler hem de küçükler için bütünüyle bir bireysel özgürlükler konusudur. Yaşı ne olursa olsun insan, deneyip okuyamadığı, merak etmediği, ilgisini çekmeyen bir kitabı okumak zorunda bırakılmamalı. Eğitim, okumaya daveti yaratıcı yollarla başaramıyorsa, not korkusu vb ile kitap okutmak bugün artık hiç mümkün değil.
Çocukları kitapla barıştırmanın üç yolu var: ‘Eyvah Kitap!’ dememeleri için bir sacayağı kurmak gerek. Onların konularını ve sorunlarını yine onların gözünden işleyebilen yaratıcı yazarların iyi yazdığı, titizlikle yayına hazırlanan, yetkin resimlenen ya da tasarımı yapılan kitaplar yayımlamalıyız. İkincisi; eğitim öğretimde öğrencilere listeler dayatılmamalı, özgürce seçebilecekleri çok sayıda çağdaş, nitelikli kitap önerilmeli. Burada görev eğitimbilime ve Milli Eğitim Bakanlığı’na düşüyor. Üçüncü ayaksa, aileler. Ailenin, nitelikli kitaplara ulaşması, edinmesi, bulundurması, birlikte okuması ve sohbet konusu edebilmesi çok önemli. Bize göre doğru olan kitabı değil, kendi doğru kitaplarını keşfetmeleri için özgür bırakılan çocuklar günün birinde sevdikleri türlerin okuru olabiliyor.
Bu liste ödev için değil
Tatili fırsat bilip kitapla ilişkisine yeni bir şans vermek isteyenlere naçizane önerilerimiz:
Haliçten Bulutlar Geçerken ,Görkem Yeltan, Doğan Egmont
Çukurlar, Louis Sachar, İletişim Yayınları
Asi Çocuklara Öyküler, Dipnot Yayınları
Tatilin Son Günü, Sabine Ludwig, İletişim Yayınları.
Puldan Taştan Lahadan, Sevim Ak, Can Çocuk.
Küller, İlsa J. Bick, Dex
Var mısın Yok musun? Guido Sgardoli, On8
Kavramlar ve değerler üzerine dikkate değer kitapları da gözden kaçırmak istemeyenler, iyi yazarlar ve kahramanlarla tanışmak isteyenler için de öneri listemiz var. Okuyup okumamak size kalmış. Hangi kavram için hangi kitap okunabilir buyurun inceleyin.
ADALET: Soğan Oğlan, Gianni Rodari, Can Çocuk. Soğan Oğlan kraldan çok kralcılar ve adalet üzerine kurulmuş esprili bir hikâye. Gianni Rodari’nin öyküsünün bir özelliği de karakterlerinin hepsinin sebze ve meyve olması.
MÜCADELE: Pal Sokağı Çocukları Ferenc Molnár, Yapı Kredi Yayınları. İlk kez 1907 yılında yayımlandı. Arsaları, onlar için, bozkır, ova, dahası özgürlük olan bir grup çocuğun hikâyesini anlatıyor.
ÖLÜM: Ölüm, Ördek ve Lale, Wolf Erlbruch, İletişim Yayınları. Erlbruch, Ölüm ve Ördek’in arkadaşlığı üzerinden ölüm kavramını şiirsel bir dille anlatıyor. Küçük Ördek, bir gün Ölüm’le karşılaşır. Ölüm, Ördek’i almaya gelmiştir. Tanışıp sohbet ederler. Ördek Ölüm’ün kim olduğunu, neler yaptığını ve gitme zamanı geldiğinde, Ölüm’ün onu nereye götüreceğini anlamaya çalışır.
TÜKETİM TOPLUMU OLMAK ÜZERİNE/KAPİTALİZM: Güneşi Bile Tamir Eden Adam, Behiç Ak, Günışığı Kitaplığı. Ak’ın kahramanı Kadir Bey, her tür eşyayı, hatta kırık kalpleri bile onaran bir tamirci. Gelin görün ki ada halkı eski eşyalardan bıkmış, yeni ve gıcır gıcır şeylere sahip olmak istiyor. Tüketim toplumuna yapılmış en sağlam hiciv. BENCİLLİK: Cömert Ağaç, Shel Silverstein, Bulut Yayınevi. Cömert Ağaç, vermeden almayı anlatan küçücük ama etkisi kocaman bir kitap. Kitap, küçük bir çocuğu çok seven ağacın hikâyesini anlatıyor.
SAVAŞ: Yalınayak Gen, Keiji Nakazawa, Tudem Kültür. Yalınayak Gen, bir şavaşın ve insanoğlunun nelere yol açabileceğinin en güzel kanıtı. Dört ciltlik çizgi roman, Hiroşima’ya atom bombasının atıldığı zamanı ve sonrasını Gen adlı bir çocuğun gözünden anlatıyor. Şişkolarla Sıskalar, André Maurois, Can Çocuk. Çocuk edebiyatının kültlerinden. Şişkolar ve Sıskalar olmak üzere iki farklı halk yaratan yazar birbirini anlamak istemeyen bu halkları kitabın sonunda bir araya getiriyor.
EMEK VERMEK/HAYALLERİN PEŞİNDEN KOŞMAK: Teneke Orman, Helen Ward, Remzi Kitabevi. Emek ve sevgi hikâyesi. Dünyanın bir ucunda, unutulmaya yüz tutmuş ve kimsenin istemeyeceği şeylerle dolu bir yerde yaşayan Yaşlı Adam’ı anlatıyor.
Kaynak: Radikal
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder