Tarih Okumanın Faydası Nedir?

Tarih okumanın faydası nedir? Niçin okuruz tarih? Niçin tarih kitaplarını, tarihte geçmiş olayları merak ederiz?

Tarih okumanın pratikte hemen günlük hayatımızda uygulayacağımız bir faydası olmayabilir. Ama tarihe bakmak, geçmişte olmuş bitmiş hadiseleri okumak, bize iki şey kazandırır:

Birincisi, geçmişte yapılan olumsuz işlerin, başarısızlıkların, hezimetlerin, bir kısım fiyaskoların tekrarlanmaması için, bugün onların tekerür etmemesi için tedbirler alırız.

İkincisi de, geçmişteki başarılardan yararlanarak günümüzde nasıl onları yeniden gerçekleştirebiliriz diye düşünürüz. Çünkü bir kere başarılan niçin bir kere daha başarılamasın sorusu anlamlıdır.

Şöyle düşünelim; geçmişiyle irtibatı kesilen bir insan tasavvur edelim. Hatta geçenlerde gazetelerde böyle bir kazadan bahsettiler, bir travmadan bahsettiler. Son 5 yılını unutan bir kazazede vardı. Bu şahıs son 5 yılını hiç hatırlamıyordu. O dönemde tanıştığı insanlar, o dönemde olup biten olayların hiç birisi hafızasında kalmamıştı. Bu insan çok garip bir duruma düşmüş, eski tanıdıkları var ama son dönemde olan olaylar, tanışıklıklar, telefon numaraları, insanlar, yollar hepsi silinmiş. Ve bu insan gerçekten de müthiş bir şok yaşıyormuş. Aynı şekilde geçmişleri unutturulmuş, geçmişleri paramparça edilmiş, hafızası tahrip edilmiş toplumlar da benzer travmalar yaşarlar, benzer krizlerden geçerler. Dolayısıyla biz geçmişle, bugün ve gelecek arasında sağlıklı bir zaman zinciri oluşturmak durumundayız. Böyle toplumlar ancak ayakta kalabilir, zamanın akışına karşı direnebilir ve bir medeniyet vücuda getirebilirler. Aksi halde hep bu günü yaşayan, hep bugünden ibaret bir hayatları olan insanlar, toplumlar uzun ömürlü olamazlar. Ve sürekli hatalar tekrarlanır. Hatalardan ders almadığı için bir süre sonra o toplum, toplum olma vasfını da kaybedip başka kültürlerin, başka medeniyetlerin eline düşerler.

Onun için tarih okumak, bugün ayakta kalmak ve geleceğe sağlam bir şekilde yürümek için şarttır, önemlidir ve bunun için de bütün dünyada en önemli kimlik verici ders olarak tarih üzerinde durulur. Bir milletin tarihi, o milletin bugünüdür ve geleceğidir.

Mustafa Armağan / Araştırmacı Yazar